Trong tiếng anh, quả bơ là avocado. Ở một số vùng gọi quả bơ là quả lê tàu. Trong tiếng anh, cây bơ còn có một cách gọi khác là alligator pear. Bên cạnh đó, quả bơ còn có tên khoa học là persea americana. Bài viết “kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Bơ” của Cây Xanh Hà Đông sẽ giúp cho mọi người có kiến thức cơ bản khi tiến hành trồng và canh tác cây bơ. Từ các bước cơ bản nhất như lựa chọn đất trồng, mật độ trồng đến chế độ phân bón, thu hoạch… Hãy bắt đầu tìm hiểu về các kỹ thuật này luôn nhé.

I. GIỚI THIỆU VỀ CÂY BƠ

Cây bơ có nguồn gốc ở Mexico, được người pháp trồng nhiều ở nước ta vào những năm 1940, hiện nay bơ được trồng ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, tập trung nhiều ở các tỉnh như Lâm Đồng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai, Daklak, Phú thọ. So với các loại cây ăn quả khác bơ là loại cây dễ trồng, khả năng thích nghi rộng, chống chịu khá với các bất lợi của môi trường như hạn hán, gió, đất nghèo dinh dưỡng. Ngoài vấn đề về dinh dưỡng, bơ còn là một loại trái cây khá an toàn, do có vỏ dày nên hạn chế được các loài sâu hay côn trùng chích hút, thuốc bảo vệ thực vật rất ít được dùng cho cây bơ

II. YÊU CẦU THỔ NHƯỠNG ĐẤT TRỒNG BƠ

Cây bơ thích nghi với nhiều loại đất trồng khác nhau, nhưng thích hợp nhất vẫn là loại đất đỏ bazan. Nơi trồng bơ phải là nơi có thể thoát nước, vì vậy nó thích hợp với những vùng đất Tây Nguyên, còn những vùng Tây Nam Bộ thì rất khó mà có thể phát triển được. Độ PH yêu cầu là 5-6 trên đất cà phê thì cần phải bổ sung vôi. Ở địa hình đất quá dốc thì nên thiết kế tạo băng ngăn ngừa tình trạng xói mòn xảy ra.

III. LỰA CHỌN GIỐNG BƠ ĐỂ CANH TÁC

Giống bơ: cây Bơ trồng từ hạt sẽ có hiện tượng phân ly rất lớn trên nhiều tính trạng cũng như chất lượng của quả. Trồng cây cấy ghép sẽ sinh trưởng tốt, chống chịu được sâu bệnh tốt và mang lại năng suất cao đạt hiệu quả, chất lượng phù hợp với tiêu chuẩn xuất khẩu. Trong các giống bơ được trồng phổ biến hiện nay thì giống bơ booth 7 có nguồn gốc từ Mỹ là giống cho năng suất cao, chất lượng tốt, hiệu quả kinh tế cao. Ngoài ra còn có giống cây bơ hass cũng đang được Viện Eakmat thử nghiệm và nghiên cứu các đặc tính riêng.

Bên cạnh đó còn có các giống bơ trong nước, thường được từng địa phương tuyển chọn phù hợp với thổ nhưỡng của địa phương mình. Còn gọi là giống bơ đầu dòng, bà con nên liên hệ với Sở Nông Nghiệp Và Phát Triển Nông Thôn của từng tỉnh để biết thêm chi tiết

IV. HƯỚNG DẪN TRỒNG CÂY BƠ:

Mật độ và cách trồng: Bơ trồng thuần thì khoảng cách trồng bơ là 8m x 7m hoặc 9m x 6m, trường hợp trồng xen chắn gió hay che bóng cho cây cà phê thì khoảng cách phù hợp là 9m x 9m hoặc 9m x 12m. Khoảng cách hố đào là Hố đào 60 x 60 x 60cm phân chuồng bón dưới mỗi hố là 15 – 20 kg phân chuồng đã ủ hoai mục thêm 0,5kg lân Ninh Bình, rải 0,3 -0,5kg vôi.
Lấy dao rạch vòng tròn bỏ túi nylong ra, cắt bỏ đi phần rễ mọc hơi dài khỏi bầu đất, rạch một đường dọc từ đáy lên khoảng 10cm. Đặt bàu thấp hơn mặt đất là 5cm sao cho ngọn quay về hướng gió rồi lấp đất lại ½ bầu cây. Rút bỏ túi nylong rồi kết hợp với việc nén đất vào xung quanh bầu. Nên trồng xen kẽ các nhóm hoa A,B lẫn nhau. Những cây bơ mới trồng cần phải che nắng cắm cọc xung quanh để tránh côn trùng phá hoại cây non.
Phân bón: Cây non nên bón 4-5 lần lượng phân bón tùy vào độ tuổi của cây, thời điểm cây bắt đầu cho thu hoạch quả nhu cầu cần kali cao hơn nên lượng phân bón cũng cần cung cấp đủ và ổn định nhất là năm thứ 9 và 10. Cây bơ trái mùa có giai đoạn sinh trưởng rất khác so với cây cà phê nên chúng cần có một chế độ dinh dưỡng cân đối hợp lý theo từng giai đoạn.
Bổ sung thêm vôi, hữu cơ, phân bón cho lá Alpha Super, Antonic…

V. TƯỚI NƯỚC CHO CÂY BƠ:

Năm đầu: Khi trồng xong cần tiến hành tưới ngay, nếu trồng mùa khô sau trồng 3-5 ngày phải tưới lại kết hợp với phủ gốc bằng rơm, cỏ khô, trấu… Sau đó cứ 10-15 ngày tưới 1 lần. Nên đánh bồn 1 x 1m để tiện cho việc tưới nước.
Năm thứ 2: Bộ rễ đã ăn sâu nhưng vẫn phải thường xuyên tưới bổ sung trong mùa khô, thường khoảng 4-5 đợt, mỗi đợt cách nhau 15-20 ngày.
Năm thứ 3 trở đi: Nếu trồng xen cà phê thì không cần phải tưới nước. Chỉ cần tưới cà phê, bơ sẽ dùng chung lượng nước này với cà phê. Còn trồng thuần thì khoảng 20-25 ngày tưới một đợt. Tránh tưới nước vào thời điểm cây đang ra hoa mà phải chờ đến khi đã đậu quả mới tưới.

VI. CẮT TỈA CÀNH CHO CÂY BƠ

Cách tỉa cành để tán cho cây bơ
Tỉa cành và tạo tán thực hiện 2-3 lần/năm vào giai đoạn ngay sau khi thu hoạch, cần tỉa chồi của gốc ghép cắt bỏ những cành sâu bệnh sát đất để cho gốc trống và nâng dần độ cao tạo tán tròn cho chúng thông thoáng hơn. Hoa ra vào năm đầu nên bỏ đi để cây có sức những năm sau chúng phát triển tốt. Khi cây còn nhỏ cần chăm sóc đúng điều kiện cần của nó không được chăm kém vì nếu như chăm sóc kém không tưới đủ nước tỉa cành không hợp lý cây sẽ ra trái lệch mùa so với đặc tính giống ban đầu.
Bơ cần lượng nước không quá nhiều nhưng cần phải tưới nước nhiều lần số lần tưới trong mùa khô lên đến 10-15 ngày/lần. Tủ thêm gốc không tưới đẫm đấy bồn bón phân 2 lần trong mùa khô. Tưới quá đẫm sẽ không tốt cho cây vì khi đất khô nứt rễ non của cây sẽ bị nứt cây không phát triển được thậm chí sẽ bị chết.

VII. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH TRÊN CÂY BƠ
Sâu cuốn lá: sâu nhả tơ cuốn lá lại để làm tổ, sâu dài khoảng 10mm, màu xanh và có những lằn ngang không rõ rệt. Trưởng thành, sâu làm nhộng trong các tổ lá, nằm yên 5-7 ngày rồi vũ hóa. Dùng các loại thuốc trừ sâu nội hấp để phun diệt trừ. Nếu có điều kiện, trước khi phun thuốc, nên gỡ bỏ các tổ lá do sâu cuốn lại để tăng thêm hiệu lực của thuốc.

Sâu cắn lá: có rất nhiều loài, sâu ăn trụi lá làm chết cây con và làm giảm sức tăng trưởng cây lớn. Có thể tìm thấy sâu trên lá, trên cành hoặc vỏ thân cây. Ban ngày, sâu ẩn núp dưới gốc cây, đêm đến bò ra phá hại.

Rầy bông: rầy thường xuất hiện vào mùa mưa, chích hút nhựa lá và đọt non, quả non làm cây giảm sức tăng trưởng, dùng supracide, suprathion, bassa,… phun trừ rầy khi thấy xuất rầy xuất hiện.

Bệnh thối rễ: do nấm Phytophthora cinnamoni gây ra, ở những chân đất có thuỷ cấp cao, nấm xâm nhập làm hư rễ chính (rễ cọc), sau đó nấm lan tràn phá huỷ cả bộ rễ làm cây chết rụi. Cây bị bệnh có tán lá xơ xác, lá đổi sang mầu xanh nhạt rồi rụng. Cành chết dần từ ngọn xuống thân chính. Áp dụng một số biện pháp phòng trừ sau:
– Không dùng hạt giống bị nhiễm bệnh và vệ sinh vườn ươm sạch sẽ phòng chống bệnh phát sinh và lan tràn.
– Trồng bơ trên các loại đất có kết cấu tơi xốp, tầng đất canh tác đủ sâu, rút nước nhanh khi mưa.
– Phát hiện kịp thời những vết thối trên thân, cạo sạch và quét sulfate đồng, vôi đặc. Khi cây chết vì bệnh, nên đào và hủy bỏ để bệnh không lan tràn.

Bệnh đốm lá: trên lá có hình dạng và kích thước gần giống nhau, hình có góc cạnh hoặc hơi tròn, màu nâu. Bệnh có thể lây qua trái, trái bị bệnh sẽ giá trị, bệnh tồn tại trên lá già để phát tán khi có điều kiện thích hợp.

Bệnh héo rũ: lá héo, chết rất nhanh, nếu lột vỏ cành hoặc rễ cây đã chết sẽ thấy những đường sọc màu nâu ở phần tiếp giáp vỏ và gỗ. Dùng thuốc hóa học Anvil, Daconil, Aliette,… để phòng trừ

VII. THU HOẠCH VÀ CHẾ BIẾN QUẢ BƠ:

Cây ươm hạt bắt đầu có trái sau khi trồng được 5 hoặc 7 năm. Cây ghép cho trái bói sau khi trồng 2 đến 3 năm, tuy nhiên những năm đầu chỉ để lại số trái tương xứng với hình vóc của cây; năm thứ 4, thứ 5 khi tiềm lực cây đủ cho năng suất thì không tỉa bỏ trái nữa.

Năng suất trái bơ biến động từ 8-20 tấn/ha/năm tùy theo giống. Thời điểm hái trái ảnh hưởng rất nhiều đến phẩm chất cũng như điều kiện bảo quản, vận chuyển. Thông thường dựa vào màu sắc của vỏ trái mà nhà vườn quyết định thời điểm thu hoạch hợp lý. Bơ đúng vụ thu hoạch vào tháng 7-8 dương lịch, bơ trái vụ tháng 9-10.

Những cây ăn quả đặc trưng khác của miền nhiệt đới :

https://cayxanhhadong.com/danh-muc/cay-vu-sua | https://cayxanhhadong.com/danh-muc/cay-mit | https://cayxanhhadong.com/danh-muc/cay-chay | https://cayxanhhadong.com/danh-muc/cay-buoi | https://cayxanhhadong.com/danh-muc/cay-xoai